Τα μηνύματα του χθεσινού eurogroup μόνο ως θετικά μπορούν να εκληφθούν. Όχι τόσο στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης –απομένουν 15 αστερίσκοι για να ολοκληρωθεί επιτυχώς- αλλά κυρίως για το γεγονός ότι άρχισε να διαφαίνεται πώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επιχειρούν να σχεδιάσουν από κοινού με τις ελληνικές Αρχές την επόμενη μέρα του προγράμματος.
Στην προσπάθεια αυτή εισέρχεται και το ΔΝΤ, με το οποίο «αισθανόμαστε ότι υπάρχει θετικό κλίμα» όπως τόνισε ο Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Αποκωδικοποιώντας τα χθεσινά μηνύματα των θεσμών προς την Ελλάδα και αντιστρόφως , τα δεδομένα ως προς την επόμενη μέρα του τρέχοντος προγράμματος αρχίζουν σταδιακά να ξεκαθαρίζουν.
Οι εκκρεμότητες
Παρά το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά υποβαθμίζει τη σημασία της εκπλήρωσης των προαπαιτουμένων της παρούσας αξιολόγησης και της τελικής του Ιουνίου, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έδειξαν ότι συνδέουν άμεσα την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος (και τις εκταμιεύσεις που δημιουργούν δημοσιονομικό μαξιλάρι εξόδου στις αγορές) με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Έτσι η εκταμίευση των 5.7 δις της επόμενης δόσης θα προχωρήσει εφόσον οι θεσμοί επιβεβαιώσουν ότι η Ελλάδα έχει εφαρμόσει το σύνολο των υποχρεώσεών της που σχετίζονται με την τρίτη αξιολόγηση. Παράλληλα, το υπόλοιπο 1 δις ευρώ της εκταμίευσης συνδέεται άμεσα με την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων του δημόσιου τομέα στον ιδιωτικό, αλλά και με την ομαλή πορεία διεξαγωγής των (ηλεκτρονικών πλέον) πλειστηριασμών. Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, αυτό δεν αποτελεί συγκεκριμένο προαπαιτούμενο κάποιας αξιολόγησης, αλλά πρόκειται για βασικό δεδομένο το οποίο παρακολουθούν απαρέγκλιτα οι θεσμοί.
Το «γαλλικό κλειδί»
Η αναφορά ότι το euroworking group θα ξεκινήσει την τεχνική μελέτη ρύθμισης του ελληνικού χρέους ήταν το θετικότερο μήνυμα που έλαβε η Αθήνα από το χθεσινό eurogroup. Πρόκειται ουσιαστικά για το μοντέλο που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2017 και συνδέει την «εφόσον απαιτείται» ελάφρυνση χρέους με την ανάπτυξη της χώρας. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει την θέσπιση και ενεργοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού μόνο σε περίπτωση που η ανάπτυξη είναι μικρότερη της εκτίμησης και όχι μεγαλύτερη. Ο στόχος είναι μάλλον φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος. Εξαιρετικά φιλόδοξος επίσης μοιάζει ο στόχος να λάβει η χώρα το ερχόμενο καλοκαίρι μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ανεξαρτήτως του μοντέλου του «γαλλικού κλειδιού». Να λάβει δηλαδή ξεχωριστό πακέτο μεσοπρόθεσμων μέτρων και ακολούθως να λειτουργήσει ο παραπάνω μηχανισμός. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση βρίσκεται στην αρχή.
Το «ολιστικό πρόγραμμα»
Αυτό που ως όρος ακούστηκε για πρώτη φορά, χθες, μετά από ένα eurogroup είναι το ολιστικό πρόγραμμα που καλείται να παραδώσει η ελληνική πλευρά προκειμένου να αποδείξει στους θεσμούς και στις αγορές ότι η οικονομική της ανάπτυξη θα είναι διατηρήσιμη σε βάθος χρόνου. Η χώρα καλείται να διαμορφώσει και να παραμετροποιήσει το δικό της αναπτυξιακό πλάνο, κάθε σκέλος του οποίου θα αξιολογηθεί αναφορικά με την συνεισφορά του στο ελληνικό ΑΕΠ.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, συνεπώς, θα (πρέπει να) είναι ελληνικής ιδιοκτησίας και θα χρησιμοποιηθεί ως γέφυρα των διαφορών μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών και ΔΝΤ στις προβλέψεις τους για τη βραχυπρόθεσμη, αλλά και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας. Πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήδη θεωρούν ότι η εφαρμογή του προγράμματος αυτού θα συνδεθεί με την ελάφρυνση του χρέους όπως προβλέπεται από το «γαλλικό κλειδί». Θα καθορίσει τη δομή του νέου ελληνικού προγράμματος «αυξημένης επιτήρησης». Αυτός είναι ο τρίτος σκόπελος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ελληνική πλευρά.
Πριν όμως φτάσουμε στη τριπλή πρόκληση για την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν αμεσότερες προκλήσεις όπως π.χ. η επίσπευση της μείωσης του αφορολόγητου από το 2019, σε περίπτωση που το ΔΝΤ εμπλακεί σε νέο ελληνικό πρόγραμμα. Κύκλοι των Βρυξελλών κάνουν λόγο για «ανταλλαγή» του μέτρου με πάγωμα της περικοπής των συντάξεων. Ωστόσο και η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης εκτός από δημοσιονομικό αποτελεί και διαρθρωτικό μέτρο για το ΔΝΤ.
Η εξίσωση η οποία πρέπει να λυθεί έως τον Αύγουστο δεν είναι εύκολη. Τα δεδομένα της όμως άρχισαν ήδη να σκιαγραφούνται με σχετική ευκρίνεια. Μάλιστα, η λύση δεν αποκλείεται να έρθει αρκετά νωρίτερα. Ευρωπαϊκοί θεσμοί και ΔΝΤ επιδιώκουν να έχουν κλείσει τις αντίστοιχες συζητήσεις τους πριν το καλοκαίρι (τον Μάιο ή το αργότερο στις αρχές Ιουνίου). Κι εξ όσων διαφαίνεται δεν υπάρχουν πλέον μόνο καλές προθέσεις, αλλά και εν πολλοίς κοινός τρόπος προσέγγισης του ζητήματος.
Στην προσπάθεια αυτή εισέρχεται και το ΔΝΤ, με το οποίο «αισθανόμαστε ότι υπάρχει θετικό κλίμα» όπως τόνισε ο Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Αποκωδικοποιώντας τα χθεσινά μηνύματα των θεσμών προς την Ελλάδα και αντιστρόφως , τα δεδομένα ως προς την επόμενη μέρα του τρέχοντος προγράμματος αρχίζουν σταδιακά να ξεκαθαρίζουν.
Οι εκκρεμότητες
Παρά το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά υποβαθμίζει τη σημασία της εκπλήρωσης των προαπαιτουμένων της παρούσας αξιολόγησης και της τελικής του Ιουνίου, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έδειξαν ότι συνδέουν άμεσα την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος (και τις εκταμιεύσεις που δημιουργούν δημοσιονομικό μαξιλάρι εξόδου στις αγορές) με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Έτσι η εκταμίευση των 5.7 δις της επόμενης δόσης θα προχωρήσει εφόσον οι θεσμοί επιβεβαιώσουν ότι η Ελλάδα έχει εφαρμόσει το σύνολο των υποχρεώσεών της που σχετίζονται με την τρίτη αξιολόγηση. Παράλληλα, το υπόλοιπο 1 δις ευρώ της εκταμίευσης συνδέεται άμεσα με την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων του δημόσιου τομέα στον ιδιωτικό, αλλά και με την ομαλή πορεία διεξαγωγής των (ηλεκτρονικών πλέον) πλειστηριασμών. Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, αυτό δεν αποτελεί συγκεκριμένο προαπαιτούμενο κάποιας αξιολόγησης, αλλά πρόκειται για βασικό δεδομένο το οποίο παρακολουθούν απαρέγκλιτα οι θεσμοί.
Το «γαλλικό κλειδί»
Η αναφορά ότι το euroworking group θα ξεκινήσει την τεχνική μελέτη ρύθμισης του ελληνικού χρέους ήταν το θετικότερο μήνυμα που έλαβε η Αθήνα από το χθεσινό eurogroup. Πρόκειται ουσιαστικά για το μοντέλο που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2017 και συνδέει την «εφόσον απαιτείται» ελάφρυνση χρέους με την ανάπτυξη της χώρας. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει την θέσπιση και ενεργοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού μόνο σε περίπτωση που η ανάπτυξη είναι μικρότερη της εκτίμησης και όχι μεγαλύτερη. Ο στόχος είναι μάλλον φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος. Εξαιρετικά φιλόδοξος επίσης μοιάζει ο στόχος να λάβει η χώρα το ερχόμενο καλοκαίρι μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ανεξαρτήτως του μοντέλου του «γαλλικού κλειδιού». Να λάβει δηλαδή ξεχωριστό πακέτο μεσοπρόθεσμων μέτρων και ακολούθως να λειτουργήσει ο παραπάνω μηχανισμός. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση βρίσκεται στην αρχή.
Το «ολιστικό πρόγραμμα»
Αυτό που ως όρος ακούστηκε για πρώτη φορά, χθες, μετά από ένα eurogroup είναι το ολιστικό πρόγραμμα που καλείται να παραδώσει η ελληνική πλευρά προκειμένου να αποδείξει στους θεσμούς και στις αγορές ότι η οικονομική της ανάπτυξη θα είναι διατηρήσιμη σε βάθος χρόνου. Η χώρα καλείται να διαμορφώσει και να παραμετροποιήσει το δικό της αναπτυξιακό πλάνο, κάθε σκέλος του οποίου θα αξιολογηθεί αναφορικά με την συνεισφορά του στο ελληνικό ΑΕΠ.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, συνεπώς, θα (πρέπει να) είναι ελληνικής ιδιοκτησίας και θα χρησιμοποιηθεί ως γέφυρα των διαφορών μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών και ΔΝΤ στις προβλέψεις τους για τη βραχυπρόθεσμη, αλλά και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας. Πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήδη θεωρούν ότι η εφαρμογή του προγράμματος αυτού θα συνδεθεί με την ελάφρυνση του χρέους όπως προβλέπεται από το «γαλλικό κλειδί». Θα καθορίσει τη δομή του νέου ελληνικού προγράμματος «αυξημένης επιτήρησης». Αυτός είναι ο τρίτος σκόπελος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ελληνική πλευρά.
Πριν όμως φτάσουμε στη τριπλή πρόκληση για την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν αμεσότερες προκλήσεις όπως π.χ. η επίσπευση της μείωσης του αφορολόγητου από το 2019, σε περίπτωση που το ΔΝΤ εμπλακεί σε νέο ελληνικό πρόγραμμα. Κύκλοι των Βρυξελλών κάνουν λόγο για «ανταλλαγή» του μέτρου με πάγωμα της περικοπής των συντάξεων. Ωστόσο και η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης εκτός από δημοσιονομικό αποτελεί και διαρθρωτικό μέτρο για το ΔΝΤ.
Η εξίσωση η οποία πρέπει να λυθεί έως τον Αύγουστο δεν είναι εύκολη. Τα δεδομένα της όμως άρχισαν ήδη να σκιαγραφούνται με σχετική ευκρίνεια. Μάλιστα, η λύση δεν αποκλείεται να έρθει αρκετά νωρίτερα. Ευρωπαϊκοί θεσμοί και ΔΝΤ επιδιώκουν να έχουν κλείσει τις αντίστοιχες συζητήσεις τους πριν το καλοκαίρι (τον Μάιο ή το αργότερο στις αρχές Ιουνίου). Κι εξ όσων διαφαίνεται δεν υπάρχουν πλέον μόνο καλές προθέσεις, αλλά και εν πολλοίς κοινός τρόπος προσέγγισης του ζητήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου